Αρχοντικά Καστοριάς
ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
Οι πλούσιοι γουνέμποροι της Καστοριάς αποτύπωσαν το στίγμα της οικονομικής τους επιφάνειας στα μεγαλοπρεπή αρχοντικά της πόλης. Η παλιά πόλη, έχει να επιδείξει μία αξιόλογη αρχιτεκτονική, σημάδι της ευμάρειάς της, που αποτυπώνεται κυρίως στις συνοικίες Απόζαρι και Ντολτσό που βρίθουν από μακεδονίτικα και νεοκλασσικά αρχοντικά.
Τα περισσότερα από αυτά χτίστηκαν κατά το 17ο και το 18ο αιώνα, και είναι συνήθως τριώροφα ή τετραώροφα. Στο εσωτερικό τους υπάρχουν περίτεχνα ξυλόγλυπτα στα ταβάνια, όμορφες τοιχογραφίες και διακοσμημένα τζάκια. Στα παράθυρα υπάρχουν κάγκελα ενώ οι αυλές προφυλάσσονται από υψηλούς πέτρινους φράχτες. Στους κάτω ορόφους υπήρχε το κατώι και το εργαστήρι γουναρικών.
Ιωαννίδης Γιάννης
Διονύσης Μποζιάκας
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΝΕΡΑΝΤΖΗ ΑΪΒΑΖΗ
Εδώ στεγάζεται από το 1975 το Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς. Είναι ένα διώροφο κτίσμα που χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Οι χώροι και τα δωμάτια του σπιτιού είναι διαμορφωμένοι κατάλληλα και διηγούνται την καθημερινή ζωή παλαιοτέρων εποχών σε ένα τυπικό καστοριανό Αρχοντικό.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΑΔΕΛΦΩΝ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
Στο αρχοντικό αυτό στεγάζεται το Ενδυματολογικό Μουσείο της Καστοριάς. Οι ιδιοκτήτες του ήταν η οικογένεια Εμμανουήλ οι οποίοι ήταν συνεργάτες του Ρήγα Φεραίου στη Βιέννη (1794) όπου προετοιμαζόταν η επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων.
AΡΧΟΝΤΙΚΑ ΒΕΡΓΟΥΛΑ
Πρόκειται για δύο κτήρια που βρίσκονται στη νότια παραλία λίμνης, τα οποία κτίστηκαν το 19ο αιώνα. Το πρώτο είναι ξενοδοχειακή μονάδα και το δεύτερο ανήκει στο Δήμο Καστοριάς όπου φιλοξενούνται διάφορες εκθεσιακές εκδηλώσεις.
Η αρχιτεκτονική τους είναι η κλασσική Μακεδονίτικη και διατηρείται με την αρχική της μορφή.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΩΡΟΛΟΓΟΠΟΥΛΟΥ
Χρησιμοποιείται ως ξενοδοχείο υψηλών προδιαγραφών. Πρόκειται για ένα κτίσμα οικοδομημένο στις αρχές του 20ου αιώνα.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΜΠΑΣΑΡΑ
Ανήκει στο Δήμο Καστοριάς και είναι πρόσφατα ανακαινισμένο. Πρόκειται για κτίσμα του19ου αιώνα.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΠΗΧΕΩΝ
Σήμερα στεγάζεται το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα της Καστοριάς. Υπάρχουν φωτογραφίες, κειμήλια, χώροι εκθέσεων κ.α. Ανήκε στον Αναστάσιο Πηχεών, ο οποίος ήταν εκπαιδευτικός, και Μακεδονομάχος.
Η αυλή χρησιμοποιείται από τον Δήμο Καστοριάς για την οργάνωση του ετήσιου μουσικού φεστιβάλ, του «Φεστιβάλ της Αυλής», όπως λέγεται που γίνεται κάθε καλοκαίρι.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΣΙΑΤΣΙΑΠΑ
. Χτίστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα από τον άρχοντα Μόραλη. Το 1754, ημερομηνία που αναφέρεται σε επιγραφή του σπιτιού, αγοράστηκε από τον Τσιατσιαπά ο οποίος το ανακαίνισε πλήρως.
Σήμερα μετά από πολλές ανακαινίσεις βρίσκεται σε πάρα πολύ καλή κατάσταση.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΠΑΠΑΤΕΡΠΟΥ
Το αρχοντικό Παπατέρπου κτίστηκε το 1880 και ήταν η οικία του Τούρκου Μουλά Ιμπραήμ. Αργότερα το αγόρασε η οικογένεια Παπατέρπου από το Νεστόριο. Είναι ένα τριώροφο πανέμορφο αρχοντικό με πάρα πολλά παράθυρα στο επάνω μέρος κλασσικό στοιχείο της Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Περιτριγυρίζεται από συστάδες δένδρων και ορθώνεται περήφανο, σε πολύ καλή κατάσταση, πάνω από έναν ψηλό πέτρινο τοίχο.
Καίτη Παπαναούμ